excerpt from the score of SOUVENIR:
voice 1

voice 2

voice 3

voice 4

voice 5

voice 6

voice 7 / slides

sound

movement

lights

video

moving under
strange conditions
zijn stad hun toevlucht gezocht hebben, Portugese en Spaanse joden, hugenoten, Vlaamse calvinisten, maar ook eenlingen zoals Descartes die zo goed kon mediteren tussen de rollende tonnen op de kaden, of een bezoeker als Diderot die zich verbaasde over cette liberté compagne de l'indépendance qui ne s'incline ne que devant les lois. Deze vrijheid die bij de onafhankelijkheid hoort en die zich alleen maar buigt voor de wetten. Nooit houdt deze wandeling op en de wandelaar leest de beelden zoals ze zich voordoen, met het oog van zijn verbeelding, de schaatsers van Avercamp op de grachten , de middeleeuwse processies rond het Mirakel van Amsterdam, de nieuwe paleizen van de slavenhandelaren, en diezelfde slavenhandelaren, hun trage psalmen galmend in de strenge, door de beeldenstorm van elke versiering ontdane kerken zoals we die kennen van de schilderijen van Saenredam. Maar ook die andere, op zolders verborgen schuilkerken van de vervolgde katholieken, het opgehangen meisje dat door Rembrandt getekend werd, de dichter Bredero die onder het ijs verdrinkt, de dood van Hendrikje en de veiling van Rembrandts antiek, de opstand van de wederdopers en hun terechtstelling, de prachtlievendheid en de koude geldzucht, de last van de rijkdom, het gejuich voor eigen en vreemde koningen, de militaire pas van Spaanse, Franse, Duitse bezetters, en zo komt hij in zijn eigen tijd, de vervolging van joden toen de stad voorgoed verminkt werd, de plaatsen waar de verzetsstrijders werden gemarteld of gefusilleerd, de intocht van de Canadezen bij de bevrijding, ingedikte, steeds aangegroeide geschiedenis die door de stad is opgezogen en bewaard, die voortleeft in monumenten en kleine, bijna onzichtbare gedenkstenen en de herinnering van de levenden, de woorden van vernedering en nederlaag net zo goed als de triomf van oude en nieuwe overwinningen, een moraliteit , een gedachtenis.

hier & jetzt (now)

Het wordt avond in de stad. De lichten van de kamers in de grachtenhuizen maken alles kleiner, een huiskamer. De lichte melancholie van havensteden, omdat er altijd heimwee in de____(12)

nabijheid te hebben om uw aan vaast te grijpen als't noodig is en houd u verwij-derd van openingen als luiken, trappen,

 

 

 

DE STEDEN EN DE HERINNERING
In Maurilia wordt de reiziger uitgenodigd de stad te bekijken en tegelijkertijd bepaalde oude ansichtkaarten te bestuderen die laten zien hoe de stad vroeger was. [...] Om de bewoners niet teleur te stellen moet de reiziger vol lof zijn over de stad op de kaarten en haar verkiezen boven de stad van nu, maar tegelijkertijd moet hij er zich bewust van zijn dat de kritiek die hij uit op de veranderingen binnen precies gestelde grenzen moet vallen: hij moet erkennen dat, als je de grootsheid en de welvaart van het tot wereldstad uitgegroeide Maurilia vergelijkt met de oude provinciestad Maurilia er een zekere gratie verloren is gegaan, waarvan je echter nu pas kunt genieten nu je haar op oude kaarten ziet, terwijl eerst, toen Maurilia nog echt een provinciestad was, er werkelijk niets gracieus' aan te zien was, en vandaag de dag nog veel minder, als Maurilia helemaal niet veranderd was; maar hij moet ook erkennen dat hoe dan ook de wereldstad één aantrekkelijke eigenschap meer heeft, namelijk dat je via wat zij geworden is met heimwee kunt terugdenken aan wat zij was.

gij in een open toestel, neem dan een goede stofbril mee van triplexglas of celluloid en zet een leeren of zijden kapje op om uw coiffure te beschermen; vertel een ieder van uw vlucht.




 

 

Ja! diesem Sinne bin ich ganz ergeben,
Das ist der Weisheit letzter Schluß:
Nur der verdient sich Freiheit wie das Leben,
Der täglich sie erobern muß!

 

 

Space is so near: it took only eight minutes to get there and twenty to return.
If we are always arriving and departing, it is also true that we are eternally anchored. One's destination is never a place but rather a new way of looking at things.















Nog streelt dat Hemelwerk mijn zinnen,
En 't komt my telkens weêr te binnen,
Hoe Hugens my van, d' Aarde om hoog
opvoerde boven't zwerk der Wolken,
En Dampen, na de Starrevolken,
Door kreits op kreits , door boog op boog.
Wist Griekenland zoo gros te liegen
Van Dedalus , en 't konstig vliegen
Des Mans, door't ruime Lucht-gewelf;
'k Lach met de leugenrijke Grieken:
Hier krijgt mijn geest heel and're wieken,
En vliegt tot in Saturnus zelf.
Maar hier is alle kragt van talen
Onmagtig. Wie vind eind of palen
Van dit onmetelijke Heel al,
Oneindig uitgestrekt? Geen reden,
Geen maat, geen tal, kan dit ontleden.
Hier helpt geen maat, geen reken tal,
Hier zwijmen zinnen en gedagten.
De stad is ook te beschouwen als een cluster van informatie, als een cluster van tekens die onwaarschijnlijke verbindingen aangaan. Wat er informatief is aan een stad, is op twee manieren te analyseren: wat vinden buitenstaanders er raar aan en wat vinden de inwoners er zelf verbazing

Sommige bleken er behoefte aan te hebben in de ruimte alles te relateren aan de aarde. Waar ze ook waren - in het lab of in het middencompartiment - ze verplaatsen zich bijnah op dezelfde manier als beneden, hadden het over "boven" en "beneden", terwijl er in de ruimte geen "boven" en "beneden" is. Gedesorienteerd zijn betekent dat je in de war raakt, omdat je iets ziet dat je alleen in de omgekeerde vorm herkent. [...] Mijn instelling was anders. Ik accepteerde wat ik zag. Voor mij was "onder" waar mijn voeten zaten, "boven" was waar mijn hoofd zat.

Frans: "comes down"

 

as performer comes down and crosses the floor: start fade-in house-lights.

Continue to fade to "conference lights"

 

Frans: "traverses floor / inbetween audience"

 

© composition: ij&sak, Amsterdam 2000
text-copyrights by the individual authors